Viêm phế quản cấp và nguyên nhân viêm phế quản cấp

Cách chữa viêm phế quản nhanh nhất không cần uống một viên thuốc nào
Viêm phế quản là tình trạng viêm niêm mạc của các ống phế quản, đường thở kết nối khí quản đến phổi. Khi bị viêm phế quản, bệnh nhân thường ho dai dẳng đi kèm có đờm.

Chia sẻ cho bạn bài thuốc: chữa viêm phế quản mãn tính
Viêm phế quản có thể là cấp tính hoặc mãn tính. Viêm phế quản mãn tính có thể kéo dài từ vài tháng tới nhiều năm, trong khi đó viêm phế quản cấp tính thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn.
Triệu chứng của viêm phế quản
Nếu bị viêm phế quản mãn tính hoặc cấp tính thường có những triệu chứng sau:
Cach chua viem phe quan nhanh nhat khong can uong mot vien thuoc nao
Những cơn ho kéo dài, ho do viêm phế quản sẽ khiến người bệnh mệt mỏi.
- Ho thường xuyên
- Tức ngực
- Có đờm (chất nhầy) có thể là màu vàng xám, trắng hoặc màu xanh lục. Trong một vài trường hợp, đờm còn có máu.
- Khó thở hoặc thở khò khè
- Sốt nhẹ và ớn lạnh
- Mệt mỏi
Nguyên nhân gây ra viêm phế quản
Hút thuốc: Hút thuốc hay sống cùng người hút thuốc trong thời gian dài khiến người đó có nguy cơ phát triển bệnh viêm phế quản. Do đó, hãy từ bỏ thói quen xấu này để ngăn ngừa và điều trị bệnh viêm phế quản hiệu quả.
Tiếp xúc với các chất kích thích: Sống và làm việc trong môi trường có chứa các chất kích thích viêm thanh quản như hơi hóa chất, bột và dệt may cũng có khả năng gây ra bệnh viêm phế quản.
Suy giảm khả năng miễn dịch: Điều này có thể gây ra viêm phế quản cấp tính, cảm lạnh, khiến hệ thống miễn dịch suy yếu.
Trào ngược dạ dày: Thường xuyên ợ nóng có thể gây kích thích cổ họng, từ đó có nguy cơ phát triển bệnh viêm phế quản.
Phương pháp tự nhiên "chặn đứng" viêm phế quản
Những cơn ho kéo dài, ho do viêm phế quản sẽ khiến người bệnh mệt mỏi, khó chịu và đôi khi mất ngủ cả đêm. Người bệnh phải đến bệnh viện và "tống" vào cơ thể hàng tá thuốc tây để chấm dứt căn bệnh này. Thật may mắn khi đã có một công thức hoàn toàn tự nhiên giúp trị ho có đờm một cách dễ dàng.
Công thức này chỉ bao gồm chuối, nước và mật ong. Đây không chỉ là thức uống tuyệt vời mà còn là bài thuốc chữa viêm phế quản hiệu quả. Hơn nữa, cách thực hiện cũng vô cùng đơn giản.
Cach chua viem phe quan nhanh nhat khong can uong mot vien thuoc nao-Hinh-2
 Mật ong và chuối là bài thuốc chữa viêm phế quản lâu ngày cực hữu dụng.
Hỗn hợp chuối mật ong trị viêm phế quản
Thành phần:
- 2 quả chuối chín
- 400 ml nước sôi
- 1 muỗng mật ong nguyên chất
Phương thức thực hiện:
Bước 1: Lột bỏ vỏ chuối, nghiền nát chúng bằng máy xay hoặc bằng muỗng. Tốt nhất bạn nên dùng dĩa hoặc muỗng để nghiền chuối ở mức độ vừa phải.
Lột bỏ vỏ chuối, nghiền nát chúng bằng máy xay hoặc bằng muỗng.
Bước 2: Đổ vào 400ml nước sôi, khuấy đều và đậy hỗn hợp kín trong vòng 30 phút. Sau đó thêm vào 1 muỗng canh mật ong.
Nếu không thích uống cả phần xác, bạn có thể sử dụng rây nhựa để lọc lấy phần nước. Lưu ý, mật ong thường mất đi chất dinh dưỡng khi pha với nước ở nhiệt độ cao. Do đó, bạn nên cho mật ong vào khi hỗn hợp hơi nguội
Cách dùng:
Bạn nên chuẩn bị hỗn hợp này mỗi ngày để dùng, không nên để qua đêm. Trước mỗi lần uống nên làm ấm hỗn hợp. Ngày chia ra uống 4 lần, mỗi lần 100ml.
Cach chua viem phe quan nhanh nhat khong can uong mot vien thuoc nao-Hinh-3
Dùng hỗn hợp này mỗi ngày "chặn đứng" viêm phế quản
Sở dĩ phương thuốc này hữu hiệu vì chuối giàu kali, vitamin B6 tăng cường hệ miễn dịch. Mật ong có tác dụng chữa ho, đau họng, giảm mệt mỏi, tăng cường sức khỏe.
Lưu ý: Để tình trạng bệnh nhanh cải thiện bạn nên sát trùng cổ họng mỗi ngày bằng nước muối, sử dụng các loại thuốc có thành phần thảo dược tự nhiên như Cao bổ phế tâm Minh Đường để thường xuyên bảo vệ cổ họng. Do có tác dụng hỗ trợ nên các thành phần này cần sử dụng kết hợp và đều đặn để phát huy hiệu quả cao.

 

Làm thế nào để: chữa viêm phế quản mãn tính

Read more ...

Mẹo giúp trẻ chống say xe khi về quê ăn Tết

Mẹo giúp trẻ chống say xe khi về quê ăn Tết Ngày xưa mỗi lần đi taxi, con gái nhỏ của tôi rất hay khóc, giờ cháu được 15 tháng tôi mới phát hiện hình như cháu say xe. Trẻ rất nhỏ cũng có thể say xe? Tôi phải làm gì?
Thật ra, đây mới là lần thứ 3 cháu đi taxi. Không những chóng mặt, cháu còn bị ọc sữa, mặt mũi xanh lè… Chỉ một tuần nữa là cháu cùng vợ chồng tôi lên tàu hỏa đi về quê ở miền Trung, tôi rất lo lắng và không biết làm sao.
Hỏi bài thuốc: benh hen

Tôi còn một đứa con trai năm nay 12 tuổi, cũng chưa từng đi tàu bao giờ, không biết cháu có dễ bị như em?

Trần Thị Mỹ Nhi, 39 tuổi, quận Gò Vấp, TP HCM

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố (TP HCM):

Thông thường thì trẻ em ít say xe hơn người lớn nhưng ở trẻ dưới 2 tuổi thì ngược lại: khi đi tàu xe, các bé rất dễ gặp tình trạng ọc sữa, nôn ói.

Nguyên nhân là do ở trẻ nhỏ, góc tâm vị dạ dày- thực quản còn khá tù. Ở người lớn, góc tâm vị này là một góc nhọn nên ngăn thức ăn trào ngược lên hiệu quả hơn. Thông thường, hệ thống này sẽ dần ổn định trước 2 tuổi nhưng có bé 1 tuổi đã ổn, có bé phải đến 2.

Cách tốt nhất để giảm say xe là bé cần được tập cho quen dần: ban đầu di chuyển bằng ô tô, taxi, xe bus… ở quãng ngắn, từ quận này qua quận kia thôi, rồi đi quãng dài dần, ví dụ đi các tỉnh gần, rồi mới đi qua đêm.

Nhưng bây giờ thời gian gia đình bạn cần di chuyển bằng tàu đã cận kề, chắc rằng khó kịp để tập. Vì vậy bạn hãy lưu ý những điểm sau để giảm bớt cảm giác khó chịu ở trẻ:

- Ăn, uống sữa xong nên để bé ngồi, vỗ lưng nhẹ cho bé ợ hơi. Đừng cho nằm ngay, thức ăn và sữa sẽ dễ trào ngược.

- Nói chuyện và chơi đùa với bé. Phản xạ gây nôn có thể vượt qua nếu như sự chú ý bị chuyển sang một vấn đề khác. Điều này đúng với cả người lớn và trẻ em, bạn hãy nhớ lại những chuyến đi vui vẻ cùng bạn bè, đùa giỡn suốt hành trình, rất khó lòng say xe.

- Khi đi tàu xe, nên cho bé ăn không quá no cũng không được để đói. Tuyệt đối không vì sợ nôn ói mà bắt bé nhịn hoặc ăn quá ít, bé sẽ càng mệt.

Với bé lớn hơn, nếu những lần đi ô tô trước bé không say xe, bạn không cần quá lo lắng vì trẻ em tuổi đó cũng ít khi say xe. Nhưng nếu bé đã say xe nặng nhiều lần thì có thể uống thuốc trước khi bắt đầu hành trình.

Tôi nhấn mạnh là phải dùng thuốc chống say xe dành riêng cho trẻ em, tuyệt đối không được sử dụng thuốc (uống hoặc dán) của người lớn.

Bài thuốc hay: chữa bệnh hen

Read more ...

Những thông tin bạn nên biết về bệnh viêm xoang cấp

Viêm xoang cấp tính có các dấu hiệu nghẹt mũi, khó thở, ho thành từng cơn, đầu đau nhức, người mệt mỏi, sốt nhẹ,… Vì thể, nhiều người coi thường cho rằng đang bị cảm cúm và có thể tự khỏi, mà không nghĩ đến bệnh tiềm ẩn những nguy cơ đe dọa đến sức khỏe. Cùng tìm hiểu về bệnh viêm xoang cấp tính qua những thông tin hữu ích sau.

Mẹo chữa điều trị: hen trẻ em

Những điều cần biết về bệnh viêm xoang cấp tính
Những điều cần biết về bệnh viêm xoang cấp tính

Nguyên nhân viêm xoang cấp tính
Vi khuẩn, virus, nấm tấn công gây viêm các xoang hình thành viêm xoang cấp tính.
Do bị dị ứng với thời tiết, lông vật nuôi, phấn hoa,… khiến cho niêm mạc, màng nhầy bị phù nề gây ra viêm xoang cấp tính.
Do u bướu trong mũi hoặc vách ngăn hai mũi bị lệch làm cho đường lưu thông mũi bị tắc nghẽn, các dịch nhầy ứ đọng.
Một số nguyên nhân khác như mắc các bệnh suy giảm miễn dịch, bị ợ nóng, hít phải không khí, khói, hóa chất độc hại… làm hạn chế đường lưu thông gây viêm xoang cấp tính.
Dấu hiệu viêm xoang cấp tính
Dấu hiệu của bệnh viêm xoang cấp tính
Dấu hiệu của bệnh viêm xoang cấp tính

Viêm xoang cấp tính có biểu hiện giống như bị cảm cúm: nghẹt mũi, chảy nước mũi, ho khan, ho có đờm, sốt nhẹ, khó thở. Thông thường, những dấu hiệu này sẽ khỏi sau trên một tuần nếu nguyên nhân gây bệnh là do virus. Tuy nhiên, trường hợp do tác nhân khác gây bệnh không điều trị các triệu chứng kéo dài, dần chuyển sang giai đoạn mãn tính. Khi đó, ngoài những biểu hiện trên, người bệnh còn bị đau đầu dữ dội, vùng mắt bị sưng, nhức đỏ, thị lực giảm sút, cổ bị cứng,…

Biến chứng viêm xoang cấp tính
Sau hơn 8 tuần các triệu chứng của viêm xoang cấp tính không thuyên giảm, khỏi hẳn thì bệnh đã biến chứng sang giai đoạn mãn tính. Lúc này, biến chứng của viêm xoang cấp tính có thể xảy ra gồm: các bệnh hô hấp dưới như viêm phế quản, viêm thanh quản, hen suyễn,… khả năng nhìn bị giảm sút,  hốc mắt sưng đỏ, có thể gây mù lòa, viêm màng não, áp xe não,….

Điều trị viêm xoang cấp tính
Uống thuốc chữa nghẹt mũi
Xông mũi bằng hơi nước nóng, có thể dùng bạc hà, xả, ngải cứu xông.
Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý mỗi ngày.
Uống nhiều nước giúp làm loãng dịch nhầy, giúp người bệnh dễ thở hơn.
Đắp khăn nóng hoặc mát xa xung quanh khu vực mắt, mũi, má làm giảm đau do viêm xoang hiệu quả.
Nếu thực hiện các biện pháp trên mà triệu chứng bệnh không thuyên giảm, người bệnh có thể được bác sỹ chỉ định dùng các loại thuốc kháng sinh amoxicillin, doxycycline chữa viêm xoang cấp tính.
Cách phòng ngừa viêm xoang cấp tính
Để phòng tránh bệnh, có thể áp dụng các biện pháp sau:

Khi ra ngoài cần đeo khẩu trang, ngừa khói bụi, dị vật có trong không khí, tránh hít phải hóa chất, khói độc hại.

Chữa viêm xoang mãn tính bằng thuốc nam ít tốn kém, hiệu quả cao
Triệu chứng và cách chữa trị viêm xoang sàng trước
Thông tin hữu ích về bệnh viêm xoang sàng 2 bên
Viêm xoang mũi dị ứng mãn tính là gì? Bệnh có lây không?
Viêm xoang mãn tính có nguy hiểm không là câu hỏi của nhiều bệnh nhân?
Giữ không khí ở độ ẩm thích hợp không quá khô cũng không quá ẩm ướt. Có thể sử dụng máy phun sương.

Tránh xa rượu bia, các chất kích thích, đồ uống có cồn hoặc có gas.

Qua những thông tin về bệnh viêm xoang cấp tính, hi vọng rằng mỗi người có thể trang bị thêm về nguyên nhân, dấu hiệu cũng như triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh. Chúc bạn sớm khỏe mạnh!

Cách điều trị bệnh: bệnh hen

Read more ...

Chữa viêm xoang mãn tính bằng thuốc nam ít tốn kém, hiệu quả cao

Viêm xoang mãn tính rất nhạy cảm với thời tiết, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh bệnh sẽ tiến triển nặng hơn, những cơn đau nhức, khó chịu, nghẹt mũi, chảy nước mũi hành hạ người bệnh làm xáo trộn cuộc sống hàng ngày. Do đó, cần phải điều trị làm thuyên giảm những triệu chứng này càng sớm càng tốt. Tham khảo cách chữa viêm xoang mãn tính bằng thuốc nam an toàn, hiệu quả và không tốn kém dưới đây.

Hỏi về cách: bệnh phổi tắc nghẽn

Viêm xoang nếu không chữa trị để chuyển sang giai đoạn mãn tính thì việc chữa bệnh gặp nhiều khó khăn và có thể xảy ra những biến chứng nguy hiểm. Việc điều trị viêm xoang mãn tính thường phải điều trị lâu dài, tốn nhiều tiền của. Điều trị bằng thuốc tây y có thể đem lại tác dụng giảm nhanh các triệu chứng bệnh nhưng lại không triệt để và có thể gây ra tác dụng phụ có hại cho sức khỏe. Vì thế mà nhiều bệnh nhân đã chuyển sang cách chữa viêm xoang mãn tính bằng thuốc nam vừa đem lại hiệu quả chữa bệnh rất tốt, lại an toàn và ít tốn kém hơn nhiều so với sử dụng thuốc tân dược.

Các cách chữa viêm xoang mãn tính bằng thuốc nam
Chữa viêm xoang mãn tính bằng râu ngô và rễ đương quy
Râu ngô và đương quy là hai vị thuốc được sử dụng nhiều trong các bài thuốc nam chữa bệnh đem lại hiệu quả cao, an toàn, không gây tác dụng phụ.

Cách sử dụng râu ngô và rễ đương quy chữa viêm xoang mãn tính: 120g râu ngô, 30g rễ đương quy. Râu ngô phơi khô, cắt ngắn 1 cm, rễ đương quy rửa sạch rồi rang qua khoảng 5 phút, rồi cắt thành hình sợi mỏng. Trộn râu ngô và rễ đương quy đã sơ chế vào 1 lọ kín. Dùng tẩu để hút hỗn hợp thuốc này từ 5 - 7 lần/ngày, đều đặn trong khoảng 2 tuần, bệnh viêm xoang mãn tính giảm rõ rệt.

Trị viêm xoang mãn tính bằng củ hành và gừng
Hành có tác dụng điều trị nhiều loại bệnh khác nhau, viêm xoang là một trong số đó.

Gừng có khả năng kháng viêm nhiễm, là một vị thuốc không thể thiếu trong cách trị viêm xoang mãn tính bằng thuốc nam.

Cách kết hợp hành và gừng chữa viêm xoang mãn tính: hành và gừng giã nhuyễn, lọc lấy tinh chất rồi trộn hai loại với nhau, cho vào chai nhỏ mũi dùng dần. Mỗi ngày người bệnh nên nhỏ từ 3 - 5 lần, kiên trì nhỏ sau khoảng 14 ngày triệu chứng viêm xoang mãn tính giảm hẳn.

Hoa ngũ sắc chữa viêm xoang mãn tính

Hoa ngũ sắc hay còn gọi là hoa cứt lợn, tinh dầu có trong hoa ngũ sắc có công dụng chống viêm, chống phù nề, dị ứng nên được dùng để chữa viêm xoang mãn tính.

Cách chữa viêm xoang mãn tính bằng thuốc nam từ hoa ngũ sắc: Lấy 10 bông hoa ngũ sắc, giã nát hoặc vò nát, ngâm với 10ml dung dịch cồn 70 độ. Sau đó, lọc lấy dung dịch này, sử dụng bông y tế thấm vào dung dịch rồi đặt vào hai bên mũi trong khoảng 10 - 15 phút thì bỏ bông ra.

Làm thế nào để: chữa bệnh hen

Chữa viêm xoang mãn tính bằng thuốc nam từ hoàng bá
Hoàng bá là thảo dược quý hiếm, được biết đến công dụng chữa trị các bệnh viêm và đau. Bộ phận được sử dụng chữa viêm xoang mãn tính là là vỏ cây.

Lấy vỏ cây cạo rửa sạch, rồi đem sấy khô. Dùng 10g hoàng bá ngâm với khoảng 100ml nước sạch. Ngâm trong 1 ngày, tiếp đó loại bỏ cặn bã lắng đóng, rồi đun hỗn hợp hoàng bá còn lại thu được dung dịch hoàng bá 10%. Sử dụng dung dịch hoàng bá này nhỏ vào mũi một ngày 3 - 4 lần, nhỏ liên tục sau 4 tháng sẽ thấy bệnh viêm xoang giảm hẳn.

Read more ...

Các bài thuốc của các cụ thời xưa chữa đầy bụng khó tiêu

Các bài thuốc dân gian chữa đầy bụng khó tiêu

Mẹo nhỏ cho bạn: bệnh hen
Đầy bụng, khó tiêu thường xảy ra sau khi ăn quá nhiều thức ăn chứa chất béo, tinh bột,đạm, nhiều gia vị, uống nhiều bia, rượu hoặc ăn uống quá nhanh, nhai không kỹ, ăn xong đi nằm ngay,… Ngoài việc điều chỉnh ăn uống hợp lý, ăn các loại thức ăn dễ tiêu, nấu mềm, chúng ta có thể dùng các vị thuốc Đông y đơn giản, dễ kiếm lại rất hiệu quả để  lấy lại cảm giác dễ chịu.

-Gừng: Gừng thường được dùng làm thuốc chữa nôn mửa, bụng đầy trướng, để kích thích tiêu hóa, giải độc.  Cách dùng: Nhai vài lát gừng tươi, ngậm nuốt dần, ngày làm vài lần đến khi hết cảm giác đầy chướng bụng. Hoặc giã nát gừng, pha với nước nóng hoặc với mật ong rồi uống từ từ. Hoặc dùng 10g gừng khô, hãm với 100ml nước sôi rồi uống dần

trong ngày.

-  Tỏi: Đây là loại gia vị có tác dụng tốt để chữa đầy bụng, khó tiêu. Cách dùng: Lấy 30g tỏi ta bóc vỏ, giã nát, trộn với 5g đường phèn hoặc đường kính. Hòa với 60ml nước sôi còn ấm (40 - 50 độ), chia làm 2 lần uống trong ngày. Để khử mùi tỏi dùng nước chè đặc, bã chè hoặc nhai búp chè khô.

-  Tía tô: Vị cay, tính ấm, có tác dụng phát tán phong hàn, giải độc, tiêu tích, hạ khí. Cách dùng: Dùng cả lá và thân mềm, khoảng 30g, giã nhuyễn, vắt lấy nước uống hoặc đem chưng cách thủy cho nóng lên rồi uống khi còn ấm, giúp tiêu hóa thức ăn và chống dị ứng do thức ăn hiệu quả.

-  Chỉ thực - chỉ xác: Là quả phơi khô của các cây thuộc họ cam quýt. Chỉ thực là quả hái vào lúc còn non, nhỏ. Chỉ xác là quả hái vào lúc gần chín, chỉ xác thường to hơn chỉ thực và được bổ đôi để phơi cho chóng khô. Chỉ thực và chỉ xác đều là những vị thuốc thông dụng trong Đông y, có vị đắng, tính chua, hơi hàn, có tác dụng tiêu hóa, trừ đờm, chữa trướng bụng, lợi tiểu, chữa chứng ra mồ hôi... Cách dùng: Chỉ thực, mộc hương, bạch truật, mỗi vị 18g. Tất cả các vị thuốc tán bột, ngày uống 2 lần với nước gừng, mỗi lần uống 5g. Hoặc: Chỉ xác 10g gam, đu đủ xanh khô 30g, gừng khô 6g, đem sắc kỹ, uống  mỗi ngày 1 - 2 lần.

 - Trần bì: Là vỏ phơi khô của quả quýt chín, họ cam. Theo Đông y, trần bì có vị cay, đắng, tính ấm, có tác dụng hành khí, hòa vị, cầm nôn mửa. Thường dùng điều trị ăn không tiêu, đầy bụng, ợ hơi, tiêu chảy, tiêu đờm, giảm ho. Cách dung: Xé vài miếng trần bì, rửa qua nước ấm cho sạch, bỏ vào cốc nước sôi, hãm trong 15 - 20 phút có thể dùng được. Chú ý chỉ uống nước lúc còn đang nóng, bỏ bã.
 

Bài thuốc hay: bệnh hen

Read more ...

Người bị hen mãn tính cần chú ý những gì

Mẹo nhỏ cho bạn chữa viêm phế quản mãn tính

Hiểu được kế hoạch hành động về hen. Bất cứ một nghi ngờ thắc mắc gì thì đặt ra với bác sĩ của bạn.
Dùng thuốc đều đặn như toa thuốc đã hướng dẫn. Với bố mẹ bệnh nhi hen phải theo dõi sát sao việc sử dụng thuốc: đúng thuốc, đúng liều.

Loại bỏ các yếu tố gây hen, nhất là khói thuốc lá do nghiện ngập hay hút thuốc thụ động.
Định kỳ đến khám Bác sĩ để đánh giá lại hen, có thể tham gia Câu lạc bộ người hen, các phòng quản lý bệnh nhân hen để được hướng dẫn, chăm sóc và nâng cao các kiến thức về hen. Tốt nhất là nên đến khám định kỳ, thầy thuốc vẫn chăm sóc bạn, đã biết rõ độ nặng nhẹ của bệnh, hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp, môi trường sống của bạn.

Bạn có thể đến thăm, khám bệnh sớm hơn dự định nếu bạn có triệu chứng không đáp ứng với sự tăng liều thuốc như kế hoạch hành động hen của bạn đã chỉ dẫn.
Bạn có thể có lời khuyên đúng đắn về hen từ bác sĩ chuyên khoa của bạn chứ không phải từ bạn bè, thân thuộc hay hàng xóm. Hen của mỗi người khác nhau. Lời khuyên thích hợp với người này không nhất thiết có ích cho người khác.

Thôn tin về: viêm phế quản

Read more ...

Vai trò của FENO trong chẩn đoán và điều trị hen
>> Các thảo luận cùng chủ đề:  phổi tắc nghẽn

Đo nồng độ NO trong khí thở ra (FeNO: fraction of exhaled nitric oxide) là một xét nghiệm đã được chuẩn hóa, đơn giản, nhanh, không xâm lấn và có độ tin cậy cao; giúp nhận dạng và theo dõi diễn tiến viêm tăng bạch cầu ái toan ở bệnh nhân hen. FeNO đáp ứng nhu cầu cá thể hóa điều trị hen. Những nhóm bệnh nhân hen nhất định sẽ hưởng lợi từ xét nghiệm FeNO do nó hỗ trợ cho chức năng hô hấp trong chẩn đoán hen, dự báo đáp ứng với điều trị kháng viêm, hướng dẫn điều chỉnh điều trị kháng viêm, kiểm chứng tuân thủ điều trị và dự báo đợt cấp sắp xảy ra.
Các lưu đồ hướng dẫn chẩn đoán và điều trị hen dựa vào FeNO được trình bày trong bài báo này cần được kiểm chứng trong các nghiên cứu quan sát thực tế để xác định các ngưỡng FeNO có ý nghĩa lâm sàng.
Abstract
ROLES OF FRACTION OF EXHALED NITRIC OXIDE (FENO) IN DIAGNOSING AND MANAGING ASTHMA
Measuring the fraction of exhaled nitric oxide (FeNO) is a standardized test, which is simple, rapid, non-invasive, and reproducible; helps identify and monitor airway eosinophilic inflammation in patients with asthma. FeNO meets the demand of individualized management in asthma. Certain groups of patients with asthma could benefit from FeNO because it supplements pulmonary function tests in diagnosing asthma, predicting response to anti-inflammatory treatments, adjusting anti-inflammatory treatments, confirming treatment adherence, and predicting future exacerbations. FeNO-guided algorithms for diagnosing and managing asthma presented in this article need to be validated in real-world observational studies to determine cut-off values of FeNO that are clinically significant.
1. Tổng quan về FeNO
Khí NO (nitric oxide) được tạo ra từ phản ứng chuyển L-arginine thành L-citrulline với sự xúc tác của men NOS (nitric oxide synthase). Có 3 loại men NOS: eNOS (endothelial NOS), iNOS (inducible NOS) và nNOS (neuronal NOS). Ở bệnh nhân hen có cơ địa dị ứng, interleukine-4 và interleukine-13 được tạo ra từ đáp ứng viêm loại TH2 (tế bào limpho T giúp đỡ loại 2) làm tăng tổng hợp iNOS trong tế bào biểu mô phế quản, từ đó làm tăng nồng độ NO trong thành phế quản. NO từ thành phế quản khuếch tán vào lòng phế quản do chênh lệch nồng độ. Do đó, NO trong khí thở ra (FeNO: fraction of exhaled nitric oxide) được xem như là một dấu ấn sinh học trực tiếp cho đáp ứng viêm loại TH2 (hoặc viêm tăng bạch cầu ái toan) ở bệnh nhân hen [1].
Đo FeNO là một xét nghiệm đơn giản, nhanh, không xâm lấn và có độ tin cậy cao. FeNO được biểu diễn bằng đơn vị ppb (parts per billion), tương đương với một phần tỷ lít NO cho mỗi lít khí thở ra. FeNO phản ánh một số cơ chế viêm nhất định (trong số nhiều cơ chế) của hen mà chức năng hô hấp không thể phản ánh. Do đó, FeNO phục vụ nhu cầu cá thể hóa điều trị hen: phát hiện nhóm bệnh nhân có cơ chế viêm có khả năng đáp ứng với corticoid hít (ICS: inhaled corticosteroid) hoặc các loại kháng viêm đặc hiệu khác; tránh dùng ICS ở bệnh nhân không có khả năng đáp ứng.
Đo FeNO là đo nồng độ NO từ đường hô hấp dưới. Vùng mũi có nồng độ NO tương đối cao hơn đường hô hấp dưới. Do đó, các kỹ thuật đo NO đường hô hấp dưới nên tránh lấy mẫu khí có chứa NO từ vùng mũi. Bình thường, FeNO dao động rộng giữa những người khác nhau nhưng ổn định cho từng người. Các yếu tố sau có thể ảnh hưởng đến FeNO: tuổi (ở trẻ em: FeNO tăng khi tuổi tăng); giới tính (nam cao hơn nữ); chiều cao (tăng khi chiều cao tăng); tình trạng hút thuốc lá (giảm khi hút thuốc lá); các loại thuốc đang dùng (đặc biệt ICS, montelukast, L-arginin); và lưu lượng thở ra (giảm khi lưu lượng tăng).
FeNO tăng cao ở bệnh nhân hen so với người bình thường. Việc đo FeNO nhiều lần trong giai đoạn ổn định ở bệnh nhân hen có thể xác định được giá trị FeNO bình thường của từng bệnh nhân. FeNO cũng tăng cao ở người có cơ địa dị ứng, dù có hen hay không. Ở bệnh nhân COPD, FeNO giảm trong giai đoạn ổn định khi được điều trị với ICS và tăng cao trong đợt cấp. FeNO có thể tăng trong các bệnh lý sau: giãn phế quản, nhiễm trùng hô hấp do virus, lupus đỏ hệ thống, xơ gan, bệnh lý thải ghép tạng. FeNO giảm trong các bệnh lý sau: nhiễm HIV, tăng áp phổi, bệnh xơ nang phổi.
2. Cách đo FeNO
Được trình bày sau đây là kỹ thuật đo FeNO chuẩn hóa theo khuyến cáo năm 2005 của Hiệp hội Lồng ngực Hoa Kỳ và Hiệp hội Hô hấp Châu Âu [2].
Thì hít vào: Bệnh nhân nên ngồi thoải mái, ngậm ống thổi (Hình 1) và hít vào bằng miệng 2-3 giây để đạt tổng dung lượng phổi, sau đó thở ra ngay, vì nín thở có thể làm tăng FeNO.
Thì thở ra: Bệnh nhân được yêu cầu thở ra qua một sức cản với áp lực dao động từ 5 đến 20 cmH 2 O nhằm đóng lỗ mũi sau bằng khẩu cái mềm để giảm thiểu rò NO từ vùng mũi. Lưu lượng thở ra được duy trì ổn định bằng cách kỹ thuật viên hiển thị lưu lượng thở trên màn hình để bệnh nhân thấy và yêu cầu bệnh nhân duy trì thở ra trong một khoảng giới hạn nhất định (Hình 1). Lưu lượng khuyến cáo cho trẻ em và người lớn là 50 ml/giây (dao động từ 45 đến 55 ml/giây). Thời gian thở ra phải đủ dài: ≥ 4 giây cho trẻ < 12 tuổi và > 6 giây cho trẻ ≥ 12 tuổi và người lớn.
Đường biểu diễn nồng độ NO trong khí thở ra theo thời gian gồm thì bình nguyên theo sau thì "rửa sạch" (Hình 2A). Đỉnh nồng độ NO có thể xuất hiện ngay trước thì bình nguyên nhưng sau thì "rửa sạch" (Hình 2B). Đỉnh này có thể do bệnh nhân hít vào qua đường mũi, hoặc lưỡi gà mở ra khi bắt đầu thở ra, hoặc nồng độ NO từ không khí hít vào > 5 ppb, hoặc NO tích tụ trong khoang họng hoặc đường dẫn khí dưới khi bệnh nhân nín thở vào cuối thì hít vào. Khi phân tích kết quả, các đỉnh nồng độ NO thường được bỏ qua, chỉ đo phần NO đạt nồng độ bình nguyên.
Hình 1. Bệnh nhi được đo FeNO bằng máy NIOX MINO (Aerocrine AB, Solna, Sweden). Màn hình hiển thị khoảng giới hạn lưu lượng thở ra để khuyến khích bệnh nhân duy trì lưu lượng thở ra ổn định.(Nguồn: www.accuramed.be/pulmonolgy/niox-mino/)
Hình 2. (A) Giản đồ biểu diễn nồng độ NO (ppb) và áp lực đường dẫn khí (cmH 2 O) theo thời gian cho 2 lần thở ra khác nhau ở cùng một bệnh nhân (thể hiện tính lặp lại và các bình nguyên nồng độ NO). (B) Giản đồ bên trái: bệnh nhân hít vào bằng miệng với khí hít vào có nồng độ NO < 5 ppb; giản đồ bên phải: bệnh nhân hít vào bằng mũi cho thấy đỉnh nồng độ NO.(Nguồn: ATS/ERS. Am J Respir Crit Care Med 2005;171:912-930)
FeNO cho mỗi lần thổi được xác định là nồng độ NO trung bình đo được trong 3 giây khi nồng độ đạt bình nguyên (chênh lệch nồng độ giữa các điểm đo ≤ 10%, hoặc ≤1 ppb nếu các giá trị < 10 ppb). Kết quả FeNO sẽ được chấp nhận khi có ít nhất 2 lần thổi đạt chuẩn (cách nhau ít nhất 30 giây) và giá trị NO đo từ 2 lần này khác biệt ≤ 10%. FeNO khi đó sẽ được tính là trung bình cộng của 2 giá trị (Hình 3).
Hình 3. Kết quả đo FeNO của một bệnh nhân hen bằng máy NIOX MINO. Dải màu xanh lá cây là khoảng giới hạn để khuyến khích bệnh nhân duy trì lưu lượng thở ra ổn định. Giá trị FeNO = 49,2 ppb, là trung bình cộng của 2 lần thổi đạt chuẩn (48,4 và 50,0 ppb). (Nguồn: Trung tâm Chăm sóc Hô hấp, Bệnh viện Đại Học Y Dược TP.HCM)
3. Vai trò của FeNO trong chẩn đoán và điều trị hen
FeNO được khuyến cáo dùng như một dấu ấn sinh học để chẩn đoán hen, theo dõi đáp ứng với ICS, điều chỉnh liều ICS, kiểm chứng việc tuân thủ điều trị và dự báo đợt cấp sắp xảy ra. Khi kết hợp FeNO với hô hấp ký, độ nhạy và độ đặc hiệu trong chẩn đoán hen có thể lên tới 94% và 93% [3]. FeNO tiên đoán khả năng đáp ứng với corticoid tốt hơn hô hấp ký, nghiệm pháp giãn phế quản, dao động của lưu lượng đỉnh hoặc nghiệm pháp kích thích phế quản bằng methacholine [4]. FeNO thấp là một dấu hiệu đáng tin cậy rằng đáp ứng viêm loại TH2 không hiện diện. Loại trừ sự hiện diện của tình trạng viêm đường dẫn khí rất hữu ích trong việc giải thích triệu chứng của bệnh nhân. Chẳng hạn ở bệnh nhân hen chưa kiểm soát, FeNO thấp giúp bác sĩ tập trung đi tìm các chẩn đoán khác (như béo phì, GERD hoặc rối loạn lo âu) thay vì tăng liều ICS không cần thiết [5]. FeNO đáp ứng nhanh và tương ứng với liều ICS dùng mỗi ngày [5]. Điều đó có nghĩa là FeNO cho chúng ta biết điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta bắt đầu dùng hoặc tăng liều ICS.
Bảng 1 trình bày lưu đồ chẩn đoán và điều trị hen dựa vào FeNO được gợi ý bởi nhóm bác sĩ Châu Âu [1]. Tuy nhiên, lưu đồ này cần được kiểm chứng trong các nghiên cứu quan sát thực tế để tìm các ngưỡng FeNO có ý nghĩa lâm sàng cho từng bệnh nhân hoặc nhóm bệnh nhân.
Bảng 1. Gợi ý về việc đưa ra các quyết định lâm sàng dựa vào FeNO trong tiếp cận bệnh nhân hen hoặc nghi mắc hen [1]
Nồng độ FeNO và tình trạng viêm đường dẫn khí
FeNO (ppb)
Bình thường
Tăng
Tăng cao
Người lớn <20-25 † 20/25-50 >50
Trẻ em <15-20 † 15/20-35 >35
Đáp ứng viêm loại TH2
Không có
Nếu có đợt cấp trước đó, tăng liều ICS
Tăng liều ICS, đặc biệt nếu kèm với tăng bạch cầu ái toan trong máu, hoặc xem xét 1 loại ICS khác (loại bình hít khác hoặc kích thước hạt khác). Có thể gợi ý hen kháng ICS và cần thêm liệu pháp kháng viêm toàn thân.
Tái khám
Sau khi giảm liều: kiểm tra lại FeNO trong vòng 2-4 tuần
Kiểm tra lại FeNO trong vòng 2-4 tuần
Kiểm tra lại FeNO trong vòng 2-4 tuần
* FeNO là một xét nghiệm hỗ trợ cho bệnh sử, khám lâm sàng và chức năng hô hấp.
† Ngưỡng chính xác tùy thuộc vào tuổi, chiều cao và giới.
# Chẩn đoán khác bao gồm: hen không tăng bạch cầu ái toan, rối loạn chức năng dây thanh, rối loạn lo âu, bệnh tim mạch, COPD, GERD, viêm mũi xoang, giãn phế quản.
Lợi ích của FeNO trong hướng dẫn điều trị hen vẫn chưa thống nhất giữa các nghiên cứu. Một nghiên cứu tổng kết các thử nghiệm lâm sàng ở người lớn cho thấy, điều trị hen dựa vào FeNO không làm giảm đợt cấp nặng (RR 0,80; KTC95% 0,63-1,02) nhưng có làm giảm đợt cấp với độ nặng bất kỳ (RR 0,53 KTC 95% 0,46-0,61) so với không dựa vào FeNO [6]. Ở trẻ em, điều trị dựa vào FeNO có khuynh hướng làm giảm đợt cấp nhưng có khuynh hướng làm tăng liều ICS được sử dụng so với không dựa vào FeNO [7]. Sự không thống nhất về lợi ích của FeNO giữa các nghiên cứu là do khác nhau về thiết kế, cỡ mẫu, phương pháp nghiên cứu, ngưỡng FeNO được dùng và định nghĩa của đợt cấp. Lợi ích của FeNO có thể sẽ rõ rệt ở những nhóm bệnh nhân hen nhất định (như béo phì, eosinophil máu tăng, cơ địa dị ứng, ...); khi dựa vào các ngưỡng FeNO có ý nghĩa lâm sàng của từng bệnh nhân để điều chỉnh điều trị kháng viêm.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy, FeNO có thể dùng như là một dấu ấn sinh học thay thế cho tình trạng tăng bạch cầu ái toan trong đàm (tỉ lệ eosinophil trong đàm ≥ 3%) [8]. Giá trị chẩn đoán tùy thuộc vào ngưỡng FeNO. Nếu FeNO ≥ 42 ppb, độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị tiên đoán dương và giá trị tiên đoán âm lần lượt là 63%, 92%, 74% và 89%. Nếu FeNO ≥ 50 ppb, độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị tiên đoán dương và giá trị tiên đoán âm lần lượt là 56%, 92%, 67% và 84%.
4. Các khuyến cáo về FeNO
Năm 2011, Hiệp hội Lồng ngực Hoa Kỳ đã đưa ra các khuyến cáo cho việc áp dụng FeNO vào thực hành lâm sàng như sau [9]:
- FeNO nên dùng để chẩn đoán viêm đường dẫn khí tăng bạch cầu ái toan ở bệnh nhân hen.
- FeNO nên dùng để xác định khả năng đáp ứng với ICS ở bệnh nhân hen.
- FeNO có thể dùng để hỗ trợ chẩn đoán hen trong trường hợp cần bằng chứng khách quan.
- Khi phân tích kết quả, ngưỡng FeNO nên được sử dụng thay vì giá trị tham khảo.
- FeNO < 25 ppb (< 20 ppb ở trẻ em) ám chỉ rằng viêm tăng bạch cầu ái toan và đáp ứng với ICS không có khả năng xảy ra.
- FeNO > 50 ppb (> 35 ppb ở trẻ em) ám chỉ rằng viêm tăng bạch cầu ái toan và đáp ứng với ICS có khả năng xảy ra.
- FeNO dao động từ 25 đến 50 ppb (20-35 ppb ở trẻ em) cần phải được lý giải thận trọng tùy theo bệnh cảnh lâm sàng.
- Phơi nhiễm liên tục hoặc ở nồng độ cao với dị nguyên sẽ làm tăng nồng độ FeNO.
- Nên dùng FeNO để theo dõi diễn tiến viêm đường dẫn khí ở bệnh nhân hen.
- FeNO được gọi là tăng đáng kể so với lần khám trước khi tăng > 20% cho các giá trị > 50 ppb hoặc tăng > 10 ppb cho các giá trị < 50 ppb.
- FeNO được gọi là đáp ứng đáng kể với điều trị kháng viêm khi giảm > 20% cho các giá trị > 50 ppb hoặc giảm > 10 ppb cho các giá trị < 50 ppb.
5. Kết luận
FeNO là một xét nghiệm đã được chuẩn hóa, đơn giản, nhanh, không xâm lấn và có độ tin cậy cao; có khả năng nhận dạng và theo dõi diễn tiến viêm tăng bạch cầu ái toan ở bệnh nhân hen. FeNO hỗ trợ cho chức năng hô hấp trong chẩn đoán hen, dự báo đáp ứng với ICS, hướng dẫn điều chỉnh liều ICS và đánh giá tuân thủ điều trị. Lợi ích của FeNO trong chẩn đoán và điều trị hen cần được xác định thêm trong các nghiên cứu với cỡ mẫu lớn hơn và bệnh nhân được theo dõi dài hơn, đặc biệt quan tâm đến mức thay đổi có ý nghĩa lâm sàng cho mỗi cá nhân.
Nguyễn Văn Thọ
Trung tâm Chăm sóc Hô hấp, Bệnh viện Đại Học Y Dược TP. HCM

Read more ...